۱- مادرشهر شهری است که از نظر مرکزيت دولتی و فغاليت اقتصادی يا فرهنگی بر ديگر سکونتگاهها برتری دارد. اين شهر ممکن است شهر اصلی يک ناحيه، يک استان، يا يک کشور و گاهی پايتخت آن باشد. ( هر شهر بزرگ)
۲- در نظريه مکان مرکزی، مادر شهر به شهری گفته می شود که خداقل يک ميليون نفر جمعيت داشته باشد و بر ناحيه ای دارای ۵ تا ۳۰ ميليون نفر جمعيت مسلط باشد.
۳- مادرشهر مکانی است که در آن حداقل۵۰۰ هزار نفر در فاصله زمانی ۴۵ دقيقه تا مرکز شهر زندگی کنند.
با توجه به تعاريف فوق، در بسياری از کشورها، مبنای شناخت مادرشهرها از شهرهای معمولی، ميزان جمعيت است، چنانکه در ايالات متحده، بعد از سال ۱۹۶۰، شهرهايی که حداقل ۵۰ هزار نفر جمعيت داشت بعنوان مادرشهر (متروپليتن) خوانده می شد.
نکته: عده ای از محققان شناخت مادرشهر را با جمعيتی حدود ۵۰ هزار نفر گمراه کننده می دانند و خداقل جمعيت را برای آن ۳۰۰ هزار نفر در نظر ميگيرند.
همانگونه که از مطالب بالا فهميده مشود، جمعيت تنها ملاک لازم برای تعريف مادر شهر نمی باشد. چه بسا که شهری با ۵۰ هزار نفر جمعيت در آمريکا بخاطر شرايط خدماتی، زيرساختي، دسترسی و ... کارکردهای متفاوتی بدست آورده و تبديل به مرکزی فعال در زمينه های اقتصادی و اجتماعی-خدماتی گردد و نقش يک مادر شهر را بازی کند. ليکن در مقابل شهری با جمعيت ۳۰۰ هزار نفر و بيشتر وجود داشته باشد، ليکن به علت عدم وحود زيرساختهای مناسب، وسايل ارتباطی و همچنين عدم تنوع فعاليتها و محدود بودن حيطه عملکردی آن، بصورت يک شهر منزوی درآمده و نقش يک شهر معمولی را بازی کند.
بنابراين در شناخت مادرشهر علاوه بر عامل جمعيت بايد حيطه عملکردی شهر و همچنين ارتباطات خارجی شهر را با نواحی يرامونی در نظر گرفت تا بتوان در مورد آن قضاوت کرد و از آن بعنوان مادرشهر ياد کرد.
خوب با توجه به مطالب صفحه قبل ( وبلاگ مورخ ۲۶/۰۶/۸۲ ) ميتوان شهرهای رده ۴ تا ۹ را،به شرطی که دارای عملکرد مناسب در سطوح ذکر شده باشند، مادرشهر ناميد.
و اما در ايران؛ با توجه به شرايط اجتماعی-اقتصادی ايران و همچنين زيرساختهای درون شهری و بين شهری و ارتباطات، بعيد است که به شهرهای پايين تر از رده ۶ نام مادرشهر را اطلاق کرد. مگر رد مواردی که واقعا شرايط زيرساختی و ارتباطات بگونه ای باشد که اين امر را ممکن سازد.
نویسنده :محمود قدیری
|
امتیاز مطلب : 5
|
تعداد امتیازدهندگان : 1
|
مجموع امتیاز : 1
عضو شوید
عضویت سریع
